Bloki – Historia Wielkiej Płyty
Jaki stosunek do „Wielkiej Płyty” mają ich twórcy? Co o niej sądzą mieszkańcy? Jak prefabrykowane budynki mieszkalne zmieniły na zawsze krajobraz Polski?
Historia wielokondygnacyjnych kompleksów mieszkaniowych, znanych w Polsce szeroko jako Bloki. Największą popularnością cieszyły podczas w okresie po II wojnie światowej, z uwagi na ich ekonomiczne aspekty i zastosowanie.
Film to swego rodzaju historia wielkiej płyty, która opiera się na wypowiedziach architektów odpowiedzialnych za ich powstawanie oraz historie osób, zamieszkujących budynku w Wielkiej Płycie.
Historia wielkiej płyty w Polsce
Historia wielkiej płyty w Polsce rozpoczyna się w latach 70. i 80. XX wieku. Styl budowy opierał się na podobnym systemie konstrukcyjnym używanym we Francji, zwany „béton brut”, który został opracowany przez szwajcarsko-francuskiego architekta, Le Corbusiera. System konstrukcji béton brut polegał na wykorzystaniu surowego, niedokończonego betonu do szybkiego i taniego tworzenia dużych, funkcjonalnych budynków. Ten system został później dostosowany i użyty w Polsce do tworzenia bloków z wielkiej płyty.
Użycie systemu konstrukcji prefabrykowanej po II wojnie światowe zostały zaprojektowane jako proste i funkcjonalne, ale były również krytykowane za brak estetyki i złe warunki życia. Niemniej jednak Wielka płyta pozostaje istotną częścią krajobrazu miejskiego Polski.
Społeczne znaczenie Wielkiej płyty
Wielka płyta odzwierciedla unikalny okres w historii Polski. Zmieniła krajobraz miejski kraju i miała znaczący wpływ na życie jego mieszkańców. Budowa bloków Wielkiej płyty stworzyła nowe społeczności i środowiska miejskie, które różniły się od tradycyjnej ulicznej układu miast przedwojennych. Wspólne doświadczenia życia w tych często ciasnych i niewygodnych mieszkaniach zbliżyły mieszkańców i wpłynęły na rozwój silnego poczucia solidarności. To poczucie społeczności jest wciąż widoczne dzisiaj (choć coraz szybciej zanikające) w postaci aktywnych stowarzyszeń mieszkańców i imprez społecznych organizowanych przez mieszkańców bloków Wielkiej płyty.
Bloki zbudowane z paneli betonowych były źle izolowane, co prowadziło do zwiększonego zużycia energii. Ponadto mieszkania w tych blokach były często małe i niekomfortowe do życia.
Jednak okazuje się, że Wielka płyta nie miała samych wad, lecz także wiele zalet, o czym dowiadujemy się z filmu “Bloki”, także z perspektywy wyzwań z jakimi musieli mierzyc się architekci.
Źródło: https://unsplash.com/photos/0aYLNyDVJjo
Postsowiecki relikt bloku wschodniego
Architektura post-sowiecka często jest krytykowana za swoją niepraktyczność i brzydotę, a wielu porównuje ją do stylu brutalistycznego, który był popularny na Zachodzie w tym samym okresie. Jednakże, jest w niej coś intrygującego, ponieważ odzwierciedla ona unikalne wyzwania i potrzeby tego czasu.
Wiele z budynków zbudowanych w tym okresie było projektowanych, aby były funkcjonalne, a nie piękne, z naciskiem na kosztowość i szybkość budowy. Pomimo ich wad, te budynki można postrzegać jako fascynujące artefakty epoki post-sowieckiej, dostarczające wglądu w zmiany społeczne, ekonomiczne i polityczne, które miały miejsce w tym czasie, nie tylko w Polsce, lecz w większości krajów bloku wschodniego.