Mapa – Jak zaprojektowano mapę metra?
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak powstała kultowa mapa metra? Dowiedz się, jak projektanci stworzyli jedną z najbardziej rozpoznawalnych i użytecznych map transportowych na świecie.
Metro to jeden z najszybszych sposobów poruszania się po dużych miastach na całym świecie. Jednak, aby sprawnie dostać się z punktu A do punktu B, warto wcześniej odnaleźć się w przestrzeni poprzez skorzystanie z mapy. Pozwoli nam ona na szybkie przemieszczanie się po dzielnicach, bez zbędnego marnowania czasu na szukanie odpowiedniego peronu czy przesiadki. Będąc w Londynie czy Nowym Jorku nie sposób nie skorzystać z tego środka transportu, ale czy kiedykolwiek zastanawialiści sie jak powstała kultowa już dziś mapa metra?
Metro w Londynie
Pierwszą mapę metra zaprojektowano w 1908 roku w Londynie. Była ona bardzo prosta i przedstawiała tylko kilka linii. Jednak z biegiem czasu liczba linii rosła, co powodowało, że mapa stawała się coraz bardziej skomplikowana i trudna w odczytaniu.
W podobnym czasie, powstała mapa metra w Nowym Jorku, aby pomóc ludziom poruszać się po nowych systemach obejmujących nabrzeże Hudson Waterfront i połączenia tranzytowe między Nowym Jorkiem a New Jersey. Mapa Interborough Rapid Transit (IRT) z 1906 r. przedstawiała nabrzeże New Jersey, z oznakowaniem Hoboken i Jersey City oraz promem. trasy łączące Nowy Jork i Nowy Jork.
Po przejęciu firm obsługujących metro przez Zarząd Komunikacji w lipcu 1940 r. mapy były wydawane do 1942 r. w niezależnym stylu dla każdej firmy. Oznacza to, że wydział IRT wydawał mapy w stylu dawnej firmy IRT, a Wydział BMT wydawł mapy w stylu dawnej firmy BMT.
Oczywistym było dążenie do unifikacji projektu. Zostało to zlecone zewnętrznej firmie w latach 1943-1952. Projekt mapy został zrealizowany przez Andrew Hagstroma i była ona sprzedawana jako oficjalna mapa metra.
Zarząd Transportu w Nowym Jorku w roku 1953 przejął metro i kontynuowali wydawanie map Hagstroma jako oficjalnych map do 1956 roku, jednak Hagstorm pobierał opłatę za wykorzystywanie mapy, a także wszelkie aktualizacje mapy musiały trafiać do niego, NYCTA poprosiła o propozycje stworzenia własnego projektu mapy, aby zaoszczędzić pieniądze i mieć większą kontrolę nad mapą.
Mapa Georg’a Salomona
W 1955 roku George Salomon przedstawił NYCTA propozycję przeprojektowania nie tylko mapy, ale całego systemu oraz nazewnictwa. Salomon był niemieckim emigrantem, a zaproponowany przez niego system nazw i kolorów tras odzwierciedlał system berlińskiego metra. Spędził również rok ucząc się pod kierunkiem Erica Gilla w Anglii i wyraził podziw dla mapy londyńskiego metra.
Jego mapa przyjęła ten sam modernistyczny styl, co mapa Londynu Harry’ego Becka i była pierwszą mapą nowojorskiego metra, w której zastosowano systematyczny język wizualny w formie diagramu. NYCTA odrzuciła jego systematyczną rewizję nomenklatury, ale wykorzystała jego diagram linii jako oficjalną mapę od 1958 do 1967 r.
Po dostarczeniu swojej mapy w 1958 r. Salomon nie miał nad nią dalszej kontroli i nie podobało mu się dodawanie przez NYCTA informacji turystycznych do jego minimalistycznego projektu, takiego jak mapa z 1964 r.
Zastosowanie kolorów w mapach metra to nie tylko kwestia estetyki, ale także funkcjonalności. Projektanci starają się ukazać na mapie wiele informacji w sposób prosty i zrozumiały dla użytkowników. Dlatego używają różnych kolorów, aby wyróżnić poszczególne linie, a także aby ułatwić poruszanie się po mieście. Kolor może być też wykorzystany w celu przekazywania informacji o różnym charakterze.
W mapie metra Nowego Jorku, na przykład, niebieski kolor oznacza linie ekspresowe, a zielony – linie lokalne. Warto również zwrócić uwagę na tzw. „perception layers” – czyli warstwy percepcyjne, które są wykorzystywane w mapach metra.
Kolorystyka, grubość linii i ich ułożenie na mapie mają na celu wpłynąć na to, jak użytkownicy postrzegają złożoność systemu metra i jak łatwo odnajdują się w przestrzeni. W ten sposób projektanci starają się przekazać informacje w sposób, który jest zrozumiały i intuicyjny dla użytkowników, a jednocześnie estetyczny i spójny.
Mapa Massimo Vignell’iego
Jeśli możesz zaprojektować jedną rzecz, możesz zaprojektować wszystko”
Massimo Vignelli
W sierpniu 1972 r. na ścianach stacji metra pojawił się projekt Vignelli’ego dla mapy nowojorskiego metra i stał się punktem zwrotnym w modernistycznym projektowaniu informacji. Vignelli uważał mapę za jedno z jego najlepszych dzieł.
Historia map metra w Nowym Jorku oferuje wyspecjalizowany obszar dla studentów projektowania, którzy z pewnością muszą znać nazwisko Massimo Vignelli, modernistycznego projektanta, który nazwał DC Metro i stworzył słynną mapę NYC Transit z 1972 roku, która pisze MTA (Metro Transit Authority ), „przeobraził system metra MTA New York City Transit jako zgrabną siatkę kolorowych linii otoczonych beżowym oceanem”. Mapa będzie znajoma, a może nawet wyraz nostalgii, dla nowojorczyków z epoki, którzy mogą również przypomnieć skargi, które MZT otrzymało za „niedokładności geograficzne” i „zamieszanie estetyczne”. Niemniej jednak „fani designu […] celebrowali mapę i uczynili z niej upragnioną pamiątkę z podróży do Nowego Jorku. Później znalazł się w powojennej kolekcji wzornictwa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej”. W powyższym filmie, zaczerpniętym z filmu dokumentalnego Helvetica z 2007 roku, Vignelli ponownie przygląda się swojemu projektowi mapy tranzytowej (poniżej), który zaadaptował z mapy londyńskiego metra.
Mapa (ang. The Map)
jest 10 minutowym filmem dokumentanym opowiadającym o zespole z Work & Co, który przeprojektował kultową mapę metra w Nowym Jorku. Ogromnym wyzwaniem było dostosowanie architektury informacji do obecnych realiów oraz cyfrowej wersji online. Mozna zobaczyć ją pod tym linkiem.
Filmowiec Gary Hustwit dokumentuje proces, w którym agencja cyfrowa Work & Co współpracuje z MTA, aby stworzyć nową „mapę na żywo” — aktualizowaną w czasie rzeczywistym — aby pomóc nowojorczykom i turystom lepiej planować podróże. Film analizuje ewolucję odnajdywania drogi i interfejsów użytkownika oraz pokazuje, jak dobry projekt i najnowsza technologia cyfrowa mogą uprościć jeden z najbardziej złożonych systemów transportu na świecie.
Źródła:
https://londonist.com/2016/05/the-history-of-the-tube-map
https://londonist.com/2016/05/the-history-of-the-tube-map
https://map.mta.info/#@40.70949,-73.97853,14z